Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Adama Bodnara, Rzecznika Praw Obywatelskich, zmierzającą do rozpoczęcia debaty na temat domniemanych aktów cenzury na serwisie społecznościowym Facebook. Równocześnie pragniemy zwrócić uwagę na najistotniejszy, naszym zdaniem, element związany z selektywnym blokowaniem określonych treści przez wspomniany portal, rodzący rzeczywiste zagrożenie dla wolności słowa, a co za tym idzie swobodnego przepływu idei na całym świecie.
Jest nim dzisiejsza niemalże monopolistyczna pozycja Facebooka potwierdzona przez statystyki wejść i „unikatowych userów”. Wedle nich, wspomniany portal ma kilkanaście razy większy potencjał niż portale konkurencyjne, równocześnie jako jedyny zapewniając technicznie tak szeroką możliwość prezentowania poglądów (największy konkurencyjny Twitter ograniczony jest do krótkich komunikatów, a portal You Tube zawiera przede wszystkim treści filmowe). Doceniając biznesowy sukces Facebooka można śmiało stwierdzić, że niemalże zmonopolizował on jedną z istotnych ścieżek komunikacji, co zresztą budziło już wątpliwości urzędów antymonopolowych poszczególnych krajów europejskich (szczególnie w kontekście ochrony danych osobowych).
Dlatego nietrafne wydają się nam porównania blokad poszczególnych profili przez Facebook do wewnętrznej cenzury stosowanej przez mniejsze portale internetowe (choćby w ramach moderacji komentarzy) podlegające realnej konkurencji i grze rynkowej. Uniemożliwianie publikacji na portalu Facebook faktycznie może prowadzić do wyrugowania niektórych treści czy podmiotów z ważnego kanału komunikacji społecznej. Tym bardziej jest to niepokojące, że równocześnie dowiedziono bardzo selektywnego traktowania wspomnianych treści przez Facebook (funkcjonują tam profile o charakterze jawnie nazistowskim, komunistycznym czy satanistycznym).
Faktycznie, sytuacja ta rodzi pytanie, czy Facebook nie powinien w większym stopniu zostać objęty działaniem międzynarodowych i krajowych instytucji antymonopolowych. Szczególnie uwzględniwszy, że swobodna wymiana idei odgrywa istotniejszą rolę z perspektywy funkcjonowania demokratycznych społeczeństw obywatelskich niż jakiekolwiek towaru czy usługi.
Wiktor Świetlik
Dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP
